Бугун, 27 сентябрь куни “Демократик институтлар” номли биринчи ялпи мажлис бўлиб ўтди. Йиғилиш доирасида Демократик сайловлар; Миллий, минтақавий ва маҳаллий даражадаги демократия; Сиёсий ва ижтимоий ҳаётда тенг иштирок этиш; Миллий инсон ҳуқуқлари институтлари ва инсон ҳуқуқларини ҳимоя қилишда фуқаролик жамиятининг роли мавзуларида йиғилиш иштирокчилари чиқиш қилдилар.

Сессия модератори сифатида Германия Федератив Республикасининг ЕХҲТдаги доимий вакили элчи Геза Браутигам ҳамда асосий маърузачилар – ЕХҲТга аъзо давлатлар демократик сайловларнинг асосий тамойилларини чинакам демократия асосининг муҳим элементи сифатида қўллаб-қувватлашга содиқ эканини таъкидлади ҳамда ДИИҲБга сайловни кузатиш ва баҳолаш ва тавсияларни амалга оширишда ёрдам бериш орқали сайлов билан боғлиқ мажбуриятларнинг бажарилишини қўллаб-қувватлаш учун мандат берди.

Иштирок этиш ҳуқуқлари ва сайлов дахлсизлигига оид янги тенденциялар ва хавотирлар ЕХҲТ минтақасида жиддий жамоатчилик эътиборини тортди, жумладан, COVID-19 пандемияси туфайли муқобил овоз бериш усулларига қизиқиш ортди, янги технологиялар ва ижтимоий медианинг сайловчилар ва сайлов жараёнларига таъсири ҳамда аёллар, ногиронлар, ёшлар ва миллий озчиликлар, шу жумладан лўлилар каби кам вакиллик гуруҳларини кенгроқ қамраб олишга глобал интилиш кучайди.

Конференцияда демократик сайловларни ўтказиш масалалари юзасидан фикр алмашиш чоғида 50 га яқин иштирокчи (асосан фуқаролик жамияти институтлари вакиллари) сўзга чиқди.

Ялпи мажлис иштирокчилари ўртасида Марказий сайлов комиссиясининг доимий аъзоси Г.Рахимованинг маърузаси ҳам йиғилиш иштирокчиларига тарқатилди.

Самарали ҳамкорлик нуқтаи назаридан миллий сайлов тизимини янада демократлаштириш, сайлов қонунчилиги ва амалиётини умумеътироф этилган халқаро демократик стандартларга мувофиқлаштириш орқали фуқароларнинг сайлов ҳуқуқини янада кенгроқ ва тўлиқ таъминлашга алоҳида эътибор қаратилмоқда.

Ҳар бир сайлов кампанияси мониторинги натижаларига мувофиқ, ЕХҲТ ДИИҲБнинг якуний ҳисоботларида акс эттирилган мақбул тавсиялар миллий сайлов қонунчилиги ва амалиётига жорий этилмоқда, сайловларни ўтказишнинг миллий ҳуқуқий асослари такомиллаштирилмоқда.

Сўнгги йилларда Ўзбекистон ДИИҲБнинг сайловларни кузатиш бўйича қатор тавсияларини босқичма-босқич амалга оширди.

Хусусан, ЕХҲТ ДИИҲБнинг 2019 йилги парламент сайловларини кузатиш бўйича якуний ҳисоботидаги тавсияларни инобатга олган ҳолда миллий сайлов қонунчилигини такомиллаштиришга қаратилган бир қатор муҳим қонун ҳужжатлари қабул қилинди.

Марказий сайлов комиссияси томонидан бир қатор норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар, шу жумладан, янги таҳрирда 2021 йилги Президент сайловига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш тўғрисида қарор. Ушбу қарорлар, кўрсатмалар, қоидалар якуний ҳисоботнинг бир қатор тавсияларини ҳисобга олган ҳолда, COVID-19 шароитида сайловларни ташкил этиш ва ўтказиш, ногиронлиги бўлган шахсларнинг сайлов ҳуқуқларини таъминлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар, электрон сайлов жараёнига интерактив хизматлар, овоз бериш жараёнини видеокузатув ва бошқа янги технологиялар жорий этган ҳолда амалга оширишни ўз ичига олади.

Натижада бугунги кунга қадар якуний ҳисоботнинг 32 та тавсиясидан 21 таси қабул қилинди.

Айни пайтда МСК ҳузурида ДИИҲБнинг 2021 йилда бўлиб ўтадиган Президент сайлови мониторинги якунлари бўйича якуний ҳисоботини атрофлича таҳлил қилиш, унда келтирилган тавсияларни ўрганиш ва уларни амалга ошириш бўйича таклифлар ишлаб чиқиш бўйича идоралараро ишчи гуруҳ фаолият юритмоқда.

Бу ишга сайлов жараёни иштирокчилари билан бир қаторда эксперт ва мутахассислар, сиёсий партиялар, фуқаролик жамияти институтлари вакиллари, олимлар ва амалиётчилар БМТТД, Сайлов тизимлари халқаро фонди (IFES), ЕХҲТ лойиҳалари координатори экспертлари жалб қилинган.

Конференциянинг иккинчи куни қўшимча йиғилишлар доирасида яна давом этди.